«امام علیه‌السّلام آنچه كه مربوط به حلم و بردباری است را به «عنوان» می‌فرمایند، و حضرت مصادیقش را بیان می‌كنند كه: اگر كسی به تو گفت اگر یكی به من بگویی، ده تا پاسخت را می‌دهم؛ تو بگو اگر ده تا به من بگویی، پاسخ تو را نخواهم داد. وَ مَن شَتَمكَ … كسی كه تو را دشنام بدهد، بگو اگر كه در كلامت صادق هستی، از خدا می‌خواهم كه از تقصیرات من بگذرد؛ و اگر كاذب هستی، از خدا می‌خواهم كه تو را بیامرزد. و كسی كه تو را به درشت‌خویی و مسائل نامناسب تهدید كند تو او را نصیحت كن، به نصیحت و رعایت و مراعات وعده بده.
عرض شد كه این مطالبی كه امام علیه‌السّلام در اینجا می‌فرمایند، همه در حول‌وحوش یك قضیه دور می‌زند، و آن این است كه ما در ارتباط با افراد باید چگونه باشیم و به چه كیفیتی برخورد كنیم؟ و چه موقعیتی را برای خود و چه موقعیتی را برای مخاطب خود در نظر بگیریم؟ چگونه باید نسبت به این مسئله برخورد داشته باشیم؟
به‌طور متعارف ما مشاهده می‌كنیم وقتی‌كه افراد نسبت به یك شخصی ذهنیتی دارند از سابق مطلبی شنیدند، به مجرد اینكه اسم شخص می‌آید در نفسشان در مقابل او جبهه می‌گیرند؛ چون یك زمینه قبلی در ذهن داشتند، یك موقعیت قبلی در ذهن خود ترسیم كردند. پیش از آنكه متوجه شوند این شخص چه مطلبی را گفته، آیا مطلبی را كه گفته در راستای تقابل و خصومت و دشمنی با آنها بوده یا اینكه نه یك تعریفی كرده است. قبل از اینكه جمله بخواهد تمام شود، قبل از اینكه بخواهد مبتدای صحبت ذكر شود و خبرش بیاید، شما می‌بینید كه افراد خیلی سریع قضاوت می‌كنند، خیلی سریع یك مطلبی را بیان می‌كنند.
| رعایت انصاف در برخورد با مردم ـ حقیقت عید قربان |